Dziś buddysta to aktywista

Jeszcze do niedawna popularny był pogląd, że buddyzm to sposób na ucieczkę od problemów tego świata, a buddyjscy mnisi zajmują się przede wszystkim medytacją w zamkniętych przed światem klasztorach. Coraz częściej jednak buddyzm aktywnie angażuje się w działania społeczne i rozwiązywanie lokalnych problemów, a jego praktycy są inicjatorami ciekawych projektów społecznych.

Jednym z podstawowych przesłań buddyzmu jest przekonanie, że w każdej sytuacji możliwa jest zmiana. Jego potwierdzeniem jest działalność Joan Halifax Roshi, nauczycielki buddyzmu, antropologa i mistrzyni zen. Roshi jest założycielką Upaya Zen Center, buddyjskiego klasztoru w Nowym Meksyku.

Wolontariusze z Upaya Prison Outreach Project, organizacji pozarządowej działającej w ramach Upaya Zen Center, prowadzą w więzieniach w Nowym Meksyku zajęcia medytacji i praktyk koncentracyjnych dla więźniów. Zajęcia składają się z prostych ćwiczeń jogi oraz sztuki medytacji, które ułatwiają koncentrację i kontrolę negatywnych emocji. Wolontariusze organizują spotkania więźniów, w czasie których osadzeni mogą podzielić się z innymi problemami i obawami, m.in. na temat opuszczenia zakładu. Spotkania nie tylko pomagają więźniom przetrwać w zamknięciu kolejne tygodnie i miesiące. Jest to także forma resocjalizacji, pomocy psychologicznej. 

Z inicjatywy Centrum Upaya Zen powstał także program treningowy „Życie z Umieraniem” przeznaczony dla opiekunów osób terminalnie chorych. W programie mogą wziąć udział lekarze, pielęgniarki, pracownicy hospicjów, pracownicy społeczni, psychologowie, księża i kapelani oraz wszyscy ci, którzy opiekują się śmiertelnie chorymi ludźmi. Autorem programu jest Joan Halifax i od 1972 roku jest on z powodzeniem realizowany w Kanadzie i w niektórych krajach Europy. Dostarcza praktycznej wiedzy i niezbędnych umiejętności w opiece nad chorą osobą, m.in. uczy jak radzić sobie z umieraniem, śmiercią i żałobą. Porusza także zagadnienia etyczne dotyczące opieki terminalnej, kształci umiejętności informowania rodziny chorego o pogarszającym się stanie zdrowia. Ważnym punktem programu jest nauka współczucia i współodczuwania wiążących się z naturalną u człowieka potrzebą niesienia pomocy, w odróżnieniu do np. litości.

Dalajlama XIV powiedział „Miłość i współczucie to konieczność, a nie luksus. Bez nich ludzkość nie przetrwa”. Społecznie zaangażowany buddyzm w XXI wieku wyszedł poza mury klasztorów, aby czynnie wcielać w życie tę ideę zmiany i pomocy bliźnim. 

Informacje o projektach Joan Halifax mozna znaleźć na stronach Upaya.org oraz Zenpeacemakers.org.
M. Lewkowicz

Nazwa projektu:
Centrum Upaya Zen

Zasięg (kraj/kraje):
Stany Zjednoczone

Autor:
Joan Halifax Roshi