Zabijają śpiewaków

Artystka operowa, która wykonuje przepiękną arię, nagle pada martwa na scenę. Zginęła od strzału. Dźwięk szokuje widza i wytrąca go z równowagi. Kobieta ginie dokładnie tak samo, jak ptaki śpiewające, na które masowo poluje się w Rumunii. Koncepcja kampanii bazuje więc na metaforze; oprócz tego jej bardzo istotnym elementem jest zaskoczenie widzów.

Początek klipu pokazuje występ śpiewaczki, towarzyszącą jej orkiestrę i podziwiających koncert melomanów. Atmosfera jest podniosła i radosna. Nic nie zapowiada dramatycznego zwieńczenia akcji. Nie jest także od razu jasne, do jakiego problemu społecznego spot się odnosi – można przypuszczać, że promuje jakąś instytucję kultury albo wydarzenie artystyczne.

W pewnym momencie filmu zupełnie niespodziewanie słychać głośny odgłos strzału. Dźwięk jest nagły i niepasujący zupełnie do wcześniejszej ścieżki dźwiękowej. Muzyka milknie, śpiewaczka ugodzona kulą pada martwa na scenę; na jej białej sukni widać krwawe ślady. Okazuje się, że sprawcami mordu są myśliwi, którzy dostali się na widownię.

Po tym dramatycznym punkcie kulminacyjnym, miejsce arii operowej na ścieżce dźwiękowej  zajmuje śpiew skowronka; na ekranie pojawiają się informacje o rzeczywistym przekazie kampanii: "Dziesiątki tysięcy ptaków śpiewających są zabijane co roku w Rumunii". Po kolejnym odgłosie strzału pojawia się hasło kampanii: "Zatrzymaj masakrę. Uratuj nasze ptaki śpiewające! Podpisz petycję".

Kontrast i zmiana nastroju zostały wykreowane poprzez obraz, ale przede wszystkim – przez efekty dźwiękowe. Idylliczny fragment początkowy pokazuje ujęcia uśmiechniętych twarzy widzów i muzyków, a towarzyszy temu harmonijna i piękna melodia arii. Odgłos wystrzału zupełnie odwraca bieg zdarzeń, krwawy ślad na sukni śpiewaczki jest dowodem zbrodni.

Dźwięk wystrzału budzi w ludziach w sposób automatyczny strach i czujność. Ten efekt został wykorzystany dwukrotnie – raz w momencie zwrotu akcji, po raz drugi –  przed prezentacją hasła kampanii; drugi wystrzał miał za zadanie ponownie obudzić czujność odbiorców i podkreślić przekaz zawarty w sloganie. Nawet przy kilkukrotnym obejrzeniu spotu,  dźwięki wypalającej broni za każdym razem powodują, że widz podskakuje ze strachu. Jest oczywiste, że twórcy wykorzystali głęboko zakorzeniony w umyśle ludzkim odruch.

Kampania zrealizowana przez bukaresztański odział agencji Jazz została przygotowana na zlecenie ruchu "Salveaza Ciocarlia" zawiązanego przez Rumuńskie Towarzystwo Ornitologiczne i Koalicję Natura 2000. Organizacje te chcą za wszelką cenę powstrzymać przyjęcie zmian prawnych, które mają ułatwić polowanie na ptaki śpiewające w Rumunii. Odławianie skowronków, rzadkich odmian kaczek, czy gęsi jest niezwykle intratnym biznesem; ptaki te są bowiem skupowane przez bardzo ekskluzywne restauracje w całej Europie po wygórowanych cenach.

Przychylając się do żądań lobby łowieckiego, parlamentarzyści rumuńscy przegłosowali ustawę, która ma pozwolić na skrócenie okresu ochronnego i rozpoczęcie polowań jeszcze w trakcie migracji i gniazdowania ptaków wędrownych. Oprócz tego nowe prawo dopuszcza do polowań obcokrajowców, którzy nie będą musieli ubiegać się o żadne zezwolenia. Myśliwi mają mieć wolny wstęp nawet na prywatne grunty i będą mogli na nich polować bez zgody właściciela. 

Wszystkie te zmiany prawne zostały przyjęte przez parlament, jednak zawetował je prezydent Rumunii. Ustawa wróciła do izby niższej parlamentu i jeśli ponownie deputowani opowiedzą się za ułatwieniami dla myśliwych, prawo wejdzie w życie. Jedyną możliwością zapobieżenia katastrofalnym skutkom ekologicznym jest podtrzymanie weta prezydenta; parlamentarzyści musieliby więc zagłosować przeciwko swoim wcześniejszym decyzjom.

Kampania ma na celu poinformowanie społeczeństwa rumuńskiego o zmianach prawnych i ich konsekwencjach. Do tej pory bowiem niewiele mówiło się w Rumunii o tej inicjatywie ustawodawczej, zmiany były wprowadzane po cichu. Organizatorzy kampanii zachęcają internautów, aby podpisali się pod petycją przeciwko wprowadzeniu nowego prawa i w ten sposób wywarli presję społeczną na decydentów. Przez 3 tygodnie trwania kampanii, udało się zebrać w Internecie 8,5 tys. głosów poparcia. Koalicja Natura 2000 wystosowała razem z 37 innymi organizacjami pozarządowymi list otwarty do deputowanych. Pismo wskazuje między innymi, że nowa ustawa narusza prawo własności pozwalając na wtargnięcie myśliwych na tereny prywatne; oprócz tego nowe przepisy są sprzeczne z dyrektywą Parlamentu europejskiego z 2009 r. w  sprawie ochrony dzikich ptaków.

Paulina Giersz