Publiczne strony wciąż nie dla wszystkich

Od czerwca 2015 r. publiczne strony internetowe powinny być w pełni dostosowane do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami. Najwyższa Izba Kontroli we współpracy z Integracją przygotowała raport, z którego wynika, że jednak dostępność tych stron wciąż wymaga poprawek.

Strony internetowe podmiotów realizujących zadania publiczne muszą być dostosowane do potrzeb osób z różnymi niepełnosprawnościami tak, aby spełniać międzynarodowy standard dotyczący dostępności stron (WCAG 2.0). Trzyletni okres przygotowawczy i ostateczny termin dostosowania serwisów do tych wytycznych minął 31 maja 2015 r. NIK sprawdziła wypełnianie 34 z 36 wymaganych zaleceń standardu WCAG 2.0 w 23 serwisach internetowych instytucji publicznych.

Wyboru jednostek do kontroli dokonano, skupiając się na serwisach urzędów publicznych, z których często korzystają osoby z niepełnosprawnością. Wyboru dokonano we współpracy z Fundacją Integracja, działającą na rzecz osób z niepełnosprawnością. Ocena dostosowania stron internetowych uwzględnia nie tylko wyniki badań przeprowadzonych przez kontrolerów NIK, ale także opinie niepełnosprawnych użytkowników Internetu, współpracujących z Fundacją.

W ocenie NIK, działania kontrolowanych urzędów, pomimo podjętych starań i trzyletniego okresu przejściowego, nie doprowadziły do zapewnienia wymaganej dostępności ich serwisów dla osób z niepełnosprawnością. Odpowiednio dostosowane były tylko dwa z 23 badanych serwisów internetowych (Ministerstwa Zdrowia i PFRON). Na pozostałych 21 skontrolowanych stronach internetowych NIK stwierdziła istotne błędy, przy czym w trzech wypadkach strony oceniono negatywnie. Zdaniem NIK nieprawidłowości stwierdzone na tych trzech stronach były na tyle poważne, że mogły osobom z niepełnosprawnością znacząco utrudniać lub wręcz uniemożliwiać korzystanie z zamieszczanych treści.

Warto pamiętać, że problem ten dotyczy – i będzie dotyczył w przyszłości – także grup osób bez orzeczenia o niepełnosprawności, ale mających np. problemy ze wzrokiem, osób starszych, słabo czytających czy słabo znających język polski. Liczebność tych grup w kolejnych latach będzie się zapewne zwiększać – podkreślił w komentarzu do wyników kontroli prezes NIK, Krzysztof Kwiatkowski.

Najczęściej powtarzające się błędy związane z dostępnością stron internetowych to:

• błędy wpływające na prawidłowe odczytywanie zawartości strony przez programy asystujące, np. tzw. czytniki ekranu (błędy na ponad 95 proc. stron);
• problemy z dostępnością stron internetowych dla użytkowników posługujących się głównie klawiaturą (78 proc. zbadanych stron). Tylko pięć (z 23 zbadanych) stron było w pełni dostępnych z poziomu klawiatury. Na pozostałych stronach znacznik klawiatury (tzw. fokus) najczęściej był słabo lub w ogóle niewidoczny, zdarzało się, że blokował się na niektórych elementach strony lub niektóre elementy pomijał;
• niedostosowanie stron (ponad 43 proc.) do wymagań osób słabowidzących, m.in. niewystarczający kontrast między tłem a tekstem, niewłaściwe wyróżnienia treści, brak możliwości zatrzymania przesuwających się informacji;
• niedostępność materiałów multimedialnych (filmów, nagrań audio) dla osób niewidomych i niesłyszących. Błędy dotyczyły 13 z 14 stron, na których takie materiały zamieszczono. Materiały audio nie posiadały opisu tekstowego, a materiały filmowe nie zostały wyposażone w napisy lub audiodeskrypcję.

NIK wskazuje, że przyczynami niedostosowania lub niepełnego dostosowania skontrolowanych stron do potrzeb osób z niepełnosprawnością były przede wszystkim: niewystarczająca wiedza pracowników odpowiedzialnych za prowadzenie stron, błędy powstałe w trakcie wprowadzania danych oraz późne podjęcie przez ówczesnego ministra administracji i cyfryzacji działań wspierających.

W związku z ustaleniami kontroli NIK wnioskuje do ministra cyfryzacji m.in. o możliwie jak najszersze promowanie wśród instytucji publicznych możliwości wykorzystania środków publicznych na dostosowanie stron internetowych do potrzeb osób z niepełnosprawnością oraz informowanie o dostępnych rozwiązaniach i dobrych praktykach ułatwiających dostosowanie stron internetowych.

Pełna treść raportu Najwyższej Izby Kontroli dostępna jest na nik.gov.pl.