Pracownik ważniejszy od klienta

Ukazała się 14. edycja Raportu „Odpowiedzialny biznes w Polsce 2015. Dobre praktyki”. Po raz pierwszy przedstawiono go 31 marca br., podczas konferencji w Kinie Muranów w Warszawie.

Tegoroczna odsłona zebrała największą liczbę dobrych praktyk CSR (ang. Corporate Social Responsibility) – 811 (suma praktyk zgłaszanych po raz pierwszy i długoletnich; w ubiegłym roku łącznie było 684). Opublikowano 452 nowe przykłady działań firm (w roku ubiegłym – 420), oraz 359 długoletnich, czyli takich, które opisane zostały we wcześniejszych edycjach Raportu, ale kontynuowano je w 2015 roku (w roku ubiegłym było ich 264).

Rośnie liczba dobrych praktyk z zakresu CSR zgłaszanych przez firmy w Polsce. Są to zarówno inicjatywy nowe, jak i długoletnie, najwięcej propozycji firmy mają dla swoich pracowników i społeczności lokalnych, w których funkcjonują. Niestety 136 liderskich przedsiębiorstw, to nadal promil firm działających w naszym kraju, czeka nas jeszcze wiele pracy, żeby przekonać pozostałych przedsiębiorców, że warto być uczciwym i odpowiedzialnym oraz uczynić to elementem swoich strategii biznesowych. W dzisiejszych czasach firma ma przynosić wartość, a nie tylko zysk – mówi Mirella Panek-Owsiańska, prezeska Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

W tym roku firm zgłaszających nowe praktyki było 136 (w roku ubiegłym – 124), a wśród nich 35 reprezentuje sektor MŚP (w roku ubiegłym – 31). Niezmienne pozostają obszary z największą liczbą praktyk. Należą do nich „zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej” oraz „praktyki z zakresu pracy”.

Co ważne, nie tylko odnotowaliśmy duży wzrost zgłoszeń ogółem, ale także liczba praktyk długoletnich ‘dogania’ liczbę nowych, jeszcze nie zgłaszanych praktyk. Potwierdza się zatem to, co komunikowaliśmy już w roku ubiegłym, że CSR się w Polsce profesjonalizuje, a biznes szuka w tej koncepcji korzyści w perspektywie długofalowej, co jest ze wszech miar słusznym podejściem  – komentuje Marzena Strzelczak, dyrektorka generalna Forum Odpowiedzialnego Biznesu.

Raport grupuje działania firm według 7 obszarów normy ISO 26000: ład organizacyjny, prawa człowieka, praktyki z zakresu pracy, środowisko, uczciwe praktyki operacyjne, zagadnienia konsumenckie, zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej. I choć najwięcej praktyk opisanych jest w obszarze „zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej”, to największy ich wzrost zaobserwować można w obszarze „praktyki z zakresu pracy” (2014 – 84 praktyki, 2015 – 113 praktyk).

Uzasadnienia takiej sytuacji, zdaniem autorów raportu, można szukać po pierwsze w tym, że rynek pracy staje się rynkiem pracownika, a więc pracodawcy szukają sposobów na wyróżnienie się i przyciągnięcie talentów. Po drugie, przedstawiciele pokoleń Y czy Z to także coraz bardziej wymagający pracownicy, ceniący odpowiedzialne społecznie oblicze marki. CSR dostarcza narzędzi do lepszego zarządzania kadrami, oferowania udogodnień pracownikom, budowania określonej kultury organizacji a dzięki temu umożliwia utrzymywanie wykwalifikowanej kadry. Nie dziwią więc praktyki zachęcające do dbania o zdrowie i pomagające w tym, ułatwiające adaptację w nowym miejscu pracy czy godzenie życia zawodowego z prywatnym.

Tę sytuację tłumaczą dodatkowo ubiegłoroczne badania Forum Odpowiedzialnego Biznesu „Menedżerowie CSR”. Ankietowani na pytanie o korzyści z CSR na pierwszych miejscach wskazują te związane właśnie z miejscem pracy, a dokładnie: podniesienie poziomu świadomości pracowników w zakresie etyki i wzrost zaangażowania pracowników.

Z kolei słabiej rozwijają się działania CSR skierowane do konsumentów, na co wskazują również sami autorzy Raportu. W ich opinii ten obszar pozostaje niedoreprezentowany. Zgłoszonych zostało do niego 26 dobrych praktyk (w roku ubiegłym 21). Firmy w swoich działaniach duży nacisk kładą na kwestie dostępności swoich produktów i usług, także dla grup defaworyzowanych. Odbiorcami tych działań są m.in. osoby z niepełnosprawnościami (np. niesłyszące) bądź osoby starsze.

Obszar „zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej” zawiera jak co roku największą liczbę praktyk – 186 działań realizowanych przez 99 firm. Bardzo ważną rolę odgrywają w nich działania edukacyjne, przy czym coraz częściej dotyczą one wprost specjalizacji firm, związane są stricte z jej działalnością.

Trzecim obszarem pod względem liczby zgłaszanych praktyk jest „środowisko” – 57 przykładów działań firm. Tu również ważne miejsce wśród dobrych praktyk zajmuje edukacja interesariuszy, ale obejmująca zagadnienia ekologiczne. Nowością są zgłoszone w tym roku trzy praktyki dotyczące odnawialnych źródeł energii. W ostatnich dwóch edycja Raportu ten temat się nie pojawił.

W „ładzie organizacyjnym” opisanych jest 36 dobrych praktyk zgłoszonych przez 28 firm. Dane te są niemalże identyczne z zeszłorocznymi: w Raporcie za rok 2014 znalazło się 35 praktyk. Wciąż tematami wiodącymi pozostają kwestie raportowania i zarządzania, dialogu z interesariuszami oraz zagadnienia etyczne.

Obszar uczciwych praktyk operacyjnych zgromadził o 7 mniej praktyk niż w roku ubiegłym – 22. Ważną kwestią są relacje z interesariuszami – coraz częściej regulowane kodeksami postępowania, opisującymi ramy współpracy i akceptowalne zasady prowadzenia biznesu. I podobnie jak w innych obszarach podejmowane są działania edukacyjne, na przykład względem innych uczestników rynku.

Podobnie jak w minionych latach najmniej reprezentowanym obszarem okazały się być „prawa człowieka”. 12 przykładów działań firm dotyczyło między innymi tematu kobiet w biznesie, przeciwdziałania łamaniu praw człowieka i różnorodności.

Raport zawiera także podsumowanie minionego roku. Kalendarium wydarzeń obejmuje 78 CSR-owych inicjatyw, a także prezentuje badania, publikacje i konkursy. W przeglądzie mediów znalazło się 38 polecanych artykułów prasowych, a w początkowej części publikacji 7 artykułów eksperckich, ukazujących perspektywę CSR dla kluczowych wydarzeń 2015 roku w tym m.in. pożarów lasów w Indonezji, Celów Zrównoważonego Rozwoju, kwestii uchodźców.

Podczas ogłoszenia Raportu, 31 marca wręczono również nagrody główne i wyróżnienia w 6. edycji konkursu dla dziennikarzy i ekspertów „Pióro odpowiedzialności”. W tym dniu także oficjalnie do grona firm partnerów FOB dołączyło pięć nowych firm, zaś długoletni Partnerzy otrzymali symboliczne podziękowania za dotychczasową współpracę z FOB.

Z elektroniczną wersją raportu można się zapoznać tutaj.