Politycy gotują kozła

Dwóch uchodźców siedzi przed kontenerem, trzęsąc się z zimna. Na prymitywnej kuchence gazowej gotuje się zupa. Z garnka wystają rogi kozy. Dlaczego to musiał być Zottel? – pyta smutno jeden z mężczyzn.

Kozioł Zottel jest maskotką konserwatywnej Szwajcarskiej Partii Ludowej. W spocie przygotowanym z inicjatywy szwajcarskiej sekcji Amnesty International i wspierających ją organizacji pozarządowych Zottel zostaje zjedzony przez swoich opiekunów, głodujących w centrum dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy. Przygnębiający los kozła ma uzmysłowić szwajcarskiej opinii publicznej, jak trudny jest los uciekających przed prześladowaniami.

Spot wraz plakatami i kartkami pocztowymi jest częścią kampanii "Jetz ist genug" (Dosyć już) pod hasłem "Spätestens bei der Wiedergeburt als Somalier wäre manch einer froh, er wäre damals gegen das verschärfte Asylgesetz gewesen" (Gdy niektórzy odrodzą się w kolejnym wcieleniu jako Somalijczycy, będą wtedy zadowoleni, że niegdyś byli przeciwko zaostrzeniu prawa dla uchodźców). Akcja ma pobudzić wrażliwość i empatię społeczeństwa i zapoczątkować debatę na temat sytuacji cudzoziemców po nowelizacji prawa dotyczącego statusu uchodźcy. W kampanii wykorzystano rzeczywiste wizerunki polityków (w spocie są to Christoph Blocher i Uelie Maurer), którzy opowiedzieli się za zaostrzeniem prawa azylowego. Przedstawiono ich jako cudzoziemców – Syryjczyków, Kurdów, Somalijczyków – dodano im wąsy, turbany, chusty, przyciemniono ich karnację.

Kampania atakująca nowe ustawodawstwo wzbudziła kontrowersje w Szwajcarii. Po pierwsze pojawił się prawny problem wykorzystania wizerunku polityków, niektórzy eksperci zadawali pytanie, czy akcja była nadużyciem z punktu widzenia ochrony dóbr osobistych. Według SDA, szwajcarskiej agencji informacyjnej, politycy postanowili jednak raczej zignorować kampanię i nie planują podjęcia kroków prawnych. Po drugie, według niektórych odbiorców, AI sięgnęła po dość proste chwyty satyryczne, nieodpowiadające powadze tematu. Kampanii zarzucono posługiwanie się uproszczonymi argumentami i efekciarstwo, właściwe Szwajcarskiej Partii Ludowej, głównemu przeciwnikowi AI w debacie na temat polityki azylowej. Pytanie tylko, czy rzetelna (i pewnie dla wielu nudna) kampania informacyjna na temat naruszeń praw człowieka w procedurze uchodźczej mogłaby w taki sam sposób poruszyć opinię publiczną.
Aleksandra Janowska