Pieniądze, co brud zmyją

W litewskich urzędach zabrakło mydła. Pracownicy i petenci myją się więc pieniędzmi wyłożonymi w toaletach w ramach antykorupcyjnej kampanii. Jej pomysłodawcy liczą na to, że umycie rąk mydlanym banknotem będzie niosło ze sobą jasny przekaz: dawanie i branie łapówek to czyste zło.

Tradycyjne białe kostki zastąpiły mydła do złudzenia przypominające pieniądze. Urzędnicy, jedna z grup najbardziej narażona na oferty korupcyjne, ale także osoby odwiedzające urzędy – potencjalni łapówkodawcy, mogli znaleźć nad umywalkami jasny, wręcz dotykalny przekaz: “Keep your hands clean. Don’t give or take a bribe”("Utrzymuj ręce w czystości. Nie dawaj i nie bierz łapówek.”).

Kampanię ambientową „Money Soap” przygotowała agencja Gogelmogel na zlecenie antykorupcyjnej organizacji Specialiųjų Tyrimų Tarnyba. Akcja wykorzystuje komunikatywne skojarzenia rutynowej, ale istotnej czynności utrzymania fizycznej czystości, z moralnym brudem pozostawionym przez przyjęte w postaci łapówki pieniądze. Istotnym atutem tego przedsięwzięcia są jego relatywnie niskie koszty i wysoka efektywność w dotarciu do grupy docelowej.

Łapówkarstwo to powszechny problem w krajach postsowieckich, szczególnie na Litwie. Powołana w latach 90-tych do walki z korupcją rządowa agencja Specialiųjų Tyrimų Tarnyba (Specjalna Służba Śledcza), zajmuje się zarówno wykrywaniem działań niezgodnych z prawem i zapobieganiem korupcji, jak również edukacją.
K. Sobiepanek