Herbatka w rzymskim squacie

Przy Via del Porto Fluviale 12 w Rzymie był kiedyś ogromny magazyn wojskowy. Dziś jest squat w którym mieszka 100 rodzin z całego świata.

W Rzymie działają cztery organizacje, walczące o prawa lokatorów oraz przeciwdziałające bezdomności na terenie miasta. Jedną z nich jest Coordinamento Cittadino di Lotta per la Casa, która zajmuje się m.in. tworzeniem squotów czyli adaptacją opuszczonych budynków na potrzeby bezdomnych. W sumie prowadzi 18 squatów, w których mieszka około 4 tysiące ludzi.

Po pomoc może się tam zgłosić każdy, kto stracił dach nad głową. Zazwyczaj robią to imigranci z krajów rozwijających się, którzy nie mogą liczyć na wysokie zarobki i nie radzą sobie z opłacaniem rosnących czynszów. CCLC pomaga im znaleźć dom.

6 czerwca 2003 roku ponad 300 osób – kobiet, dzieci, mężczyzn – bezprawnie wdarło się na teren opuszczonego magazynu wojskowego przy Via del Porto Fluviale w centrum Rzymu. Sforsowali kilkumetrową, metalową bramę i weszli na otoczone wysokimi murami podwórko. Gigantyczne bo liczące w sumie 46 tys. mkw, puste, brudne przestrzenie przerażały, ale większość przybyszów nie miała większego wyboru.

Dziś Porto Fluviale to zorganizowana, spokojna, wielokulturowa społeczność, w której mieszkają i żyją razem Włosi, Hiszpanie, Peruwiańczycy, Marokańczycy, Senegalczycy, Kolumbijczycy, Rumuni, Ekwadorczycy, Algierczycy,  Tunezyjczycy, Litwinka, Polka i Pakistańczyk. Przestrzeń magazynową podzielili na mieszkania dla poszczególnych rodzin, zależnie od ich potrzeb. Od 2003 roku urodziło się tu już 40 dzieci. Życie codzienne squatu reguluje wewnętrzny kodeks prawny oparty na zasadzie „moja wolność kończy się tam gdzie zaczyna się twoja“. Każdy akt przemocy oznacza automatyczne usunięcie ze wspólnoty.  Miesięczny czynsz wynosi 10 euro od rodziny – to fundusz na naprawy, nową kanalizację czy ogródek.

O historii Porto Fluvialo i jego mieszkańcach opowiada film dokumentalny pt. „Good Buy Roma“ Gaetano Crivaro i Margherithy Pisano. Jego bohaterami są: Marziale, Peruwiańczyk, który przede wszystkim siedzi na podwórku i patrzy co dzieje się na terenie posesji; Cheikh z Senegalu, ojciec dwóch córek, wcześniej instruktor kick boxingu, dziś nauczyciel tańca afrykańskiego; Beto Sanchez z Kolumbii, muzyk, niegdyś śpiewający z el Mariachi; Rider, portier i ojciec 2 dzieci i Grigore z Rumunii, na codzień robotnik, z zamiłowania rybak.

– Oni nie mówią – mieszkamy w Rzymie. Mówią – mieszkamy w Porto Fluviale. Chociaż niektóre dzieci wstydzą się przyznać w szkole, że mieszkają w squacie. Kiedy zobaczyli nasz film, dało im to do myślenia. Bo przecież stworzyli coś unikalnego, dobrego, z czego można być dumnym – mówi Gaetano Crivaro, reżyser filmu.

Mieszkańcy Porto stworzyli silną, zintegrowaną wspólnotę, teraz pracują nad kontaktami ze światem zewnętrznym.

– Porto Fluviale odcięte jest od świata gigantycznym murem. Sąsiedzi przez wiele lat bali się i unikali mieszkańców squatu. Nie znali się. Dlatego zainicjowaliśmy tam społeczny projekt, którego celem jest integracja mieszkańców Porto z sąsiadami – opowiada Margherita Pisano.

Dawne biuro magazynu, z osobnym wejściem na ulicę zamieniono w herbaciarnię i klubokawiarnię. Można tu napić się herbaty, organizowane są warsztaty kulinarne, warsztaty handmade’u, robienia na drutach, koncerty, wystawy fotografii, zabawy dla dzieci. Tym ostatnim, jak zwykle, najłatwiej się zintegrować.

„Good Buy Roma“ powstał w maju 2011 roku i od tej pory pokazano go na 18 festiwalach filmowych. W kwietniu można go będzie zobaczyć na 30 Międzynarodowym Festiwalu w Urugwaju. Dokument zdobył dotychczas 2 nagrody: nagrodę główną Bastimento Film Festival w Bolonii i oraz specjalne wyróżnienie na Visioni Fuori Raccordo Film Festival w Rzymie.

Film jest niedostępny online, a każdy kto chce go zobaczyć może napisać prośbę o kopię za pośrednictwem bloga goodbuyroma.wordpress.com

Losy Porto Fluviale są niepewne. Władze miasta zamierzają wystawić na sprzedaż stare magazyny wojskowe. Na razie brak zarówno aktualnych planów zagospodarowania przestrzeni, jak i kupców, jednak jego mieszkańcy czują się zagrożeni.
P. Wajszczak

Nazwa projektu:
Good buy Roma

Zasięg: 
Włochy

Autorzy: 
Gaetano Crivaro, Margherita Pisano

Data:
2001