Anty Noble 2009

Barowe bójki na butelki z piwem (lub po piwie), strzelanie palcami przez 60 lat, literacka interpretacja polskiego prawa jazdy, wyrafinowane sposoby na szybkie bankructwo całego państwa – autorzy badań nad tymi m.in. zjawiskami uhonorowani zostali w tym roku nagrodami Anty-Nobla (IG-Nobel).

Uroczystość 19. edycji nagród Ig-Nobel odbyła się 1 października na Uniwersytecie Harvarda w USA.

Jury nagrody Ig-Nobel (po angielsku wymawia się „ignoble”, czyli niegodny) wyróżnia osoby, które dokonały czegoś „zmuszającego ludzi najpierw do śmiechu, a potem do myślenia”, za odkrycia, które „nie mogą lub nie powinny być powtarzane”. Co do tego, czym są Ig-Noble, istnieje wiele opinii, w każdym razie laureaci nie uważają ich za honorujące najgłupsze dokonania naukowe.

W dziedzinie medycyny najbardziej zasłużył się niestrudzony Donald L. Unger z Thousand Oaks w Kalifornii. Aby sprawdzić, czy strzelanie stawami w palcach prowadzi do ich zwyrodnienia, od najmłodszych lat strzelał stawami palców lewej ręki dwa razy dziennie. Po 60 latach obie ręce ma sprawne (nagrodę odebrał własnoręcznie).

W pokrewnej dziedzinie, weterynarii, nagrodzono Catherine Douglas i Petera Rowlinsona z Newcastle University. Wykazali, że krowy, do których właściciele zwracają się po imieniu, dają więcej mleka niż bezimienne, co jest mocnym argumentem w walce z dehumanizacją bydła.

Stephan Bolliger, Steffen Ross, Lars Oesterhelweg, Michael Thali i Beat Kneubuehl z uniwersytetu w Bernie przeprowadzili eksperymenty, by ustalić, czy niebezpieczniejszy jest cios w głowę pustą butelką po piwie, czy też pełną butelką. Okazało się, że w obu przypadkach może dojść do złamania kości czaszki, ale pusta butelka może uderzyć mocniej nie pękając. Nagrodzone badania mają duże znaczenie dla wymiaru sprawiedliwości.

Ig-Nobla w dziedzinie ekonomii otrzymały kierownictwa i audytorzy czterech islandzkich banków – Kaupthing Bank, Landsbanki, Glitnir Bank i Banku Centralnego Islandii. Dowiedli, że mały bank można szybko uczynić wielkim, przy czym przemiana ta jest łatwo odwracalna. Podobna sztuczka udała się z całą islandzką gospodarką.

Bezcenny wkład w rozwój chemii wnieśli Javier Morales, Miguel Apatiga, i Victor M. Castano z Universidad Nacional Autonoma de Mexico. Udało im się przerobić tequilę na diamenty.

W trosce o przyszłość ludzkości fizycy: Katherine K. Whitcome z University of Cincinnati, Daniel E. Lieberman z Harvard University i Liza J. Shapiro z University of Texas wyjaśnili, dlaczego ciężarne kobiety się nie przewracają. Okazało się, że zawdzięczają to bardziej wygiętemu lędźwiowemu odcinkowi kręgosłupa.

Nagrodę w dziedzinie literatury przyznano irlandzkiej policji (An Garda Siochana), za to, że wypisali ponad 50 mandatów tajemniczemu piratowi drogowemu o polsko brzmiącym nazwisku „Prawo Jazdy”.

Elena N. Bodnar, Raphael C. Lee i Sandra Marijan z Chicago wynaleźli biustonosz, z którego w nagłej potrzebie da się zrobić dwie maski ochronne (dla właścicielki i kogoś jeszcze). Wyróżnienie odebrała Bodnar, która urodziła się na Ukrainie w okresie awarii w Czarnobylu.

Nagroda w dziedzinie matematyki słusznie należała się Gideonowi Gono, kierującemu Bankiem Rezerw Federalnych Zimbabwe. Dzięki jego wysiłkom mieszkańcy tego kraju mają na co dzień do czynienia z liczbami używanymi głównie przez astronomów. Niezwykle szeroki zakres tamtejszych nominałów sięga od jednego centa do 100 bilionów tamtejszych dolarów (po angielsku bilion to trillion, co brzmi jeszcze efektowniej). Poziom inflacji w Zimbabwe wynosi 231 milionów procent.

Biologicznego Ig-Nobla doczekali się Fumiaki Taguchi, Song Guofu, i Zhang Guanglei z japońskiego uniwersytetu Kitasato w Sagamiharze. Dzięki wykorzystaniu lubiących wysokie temperatury bakterii z odchodów wielkiej pandy udało się zmniejszyć masę kuchennych odpadów o ponad 90 procent.
PAP