Struktura nękania

Straszenie, wyśmiewanie, izolowanie – to sposoby nękania, które może stosować pracodawca wobec swoich podwładnych. Plakaty przygotowane na zlecenie brazylijskiego Ministerstwa Pracy zachęcają do zgłaszania takich bezprawnych praktyk do sądów pracy.

Pierwsze, co zwraca uwagę w przygotowanych kreacjach, to przewody urządzeń biurowych, które układają się w kształt grafu używanego do obrazowania struktury organizacyjnej firmy. Hierarchia zawodowa nie powinna być jednak jedyną podstawą relacji służbowych. Pracownicy nie mogą być traktowani jedynie jako jako „tryby maszyny” – najważniejszy powinien być szacunek wobec człowieka. Hasło widoczne na plakatach głosi „If your boss only respects organogram, report it” („Jeśli Twój szef szanuje tylko schemat organizacyjny firmy, zgłoś to„).

Każdy z printów opisuje konkretny przykład mobbingu, który może zdarzyć się w środowisku zawodowym. Poprzez drobne modyfikacje struktury grafu ilustrującego zależności służbowe, twórcy pokazują różne formy nękania.

Na jednej z ilustracji figury niższych rangą pracowników są zdecydowanie mniejsze niż postać samego szefa; to pokazuje problem umniejszania zasług podwładnych, podkopywania ich pewności siebie i wiary we własne siły. Na innym plakacie jeden z członków zespołu jest odsunięty od reszty – izolowanie jest bowiem także formą nękania psychicznego.

Kolejna kreacja prezentuje min. osła, żółwia i walizkę przy biurkach niższych szczeblem pracowników; po chwili zastanowienia okazuje się, że plakat ten dotyczy wyzywania i krytykowania podwładnych. W języku portugalskim wyraz „burro” oznacza zarówno „osioł”, jak i „głupi”; natomiast słowem „mala” określa się walizkę, ale także jest to przymiotnik w rodzaju żeńskim oznaczający coś złego, nieodpowiedniego.

Na ostatniej kreacji widać pracownika, który stoi na biurku, a jego stanowisko pracy otoczone jest czymś, co po chwili namysłu można opisać jako kanał wypełniony rekinami, których płetwy grzbietowe wystają ponad powierzchnię wody. Ta kreacja ilustruje sytuację, w której pracownik jest zastraszany i szantażowany przez szefa.

O ile plakaty ilustrujące izolowanie i umniejszanie zasług podwładnych są intuicyjne i czytelne na pierwszy rzut oka, to te, które dotyczą obrażania i straszenia pracowników wymagają od odbiorcy chwili zastanowienia. Powstaje pytanie, czy adresaci kampanii będą chcieli poświęcić czas na zrozumienie przekazu – printy nie przyciągają bowiem wzroku i nie są zbyt atrakcyjne wizualnie.

Plakaty utrzymane są w stonowanych kolorach; zapewne odpowiada to wystrojowi typowego biura, ale przez taki dobór barw sceneria sprawia wrażenie nudnej i mało wyrazistej. Niewielkie figury pracowników i ich zwierzchników, widziane dodatkowo z góry (perspektywa z lotu ptaka) – także nie przykuwają wzroku. Do tego napisy widniejące na plakatach ustawiono pod kątem – wzdłuż siatki perspektywy, co utrudnia ich odczytanie.

Zdecydowanie bardziej udane kreacje zostały przygotowane na zlecenie tego samego nadawcy w październiku zeszłego roku, które można zobaczyć tutaj. Printy dotyczyły przestrzegania zasad BHP w pracy i zostały stworzone przez studio Amello. Zastosowano tam ciekawszą kolorystykę, zadbano o dynamikę scen, postacie były bardziej wyraziste i dopracowane.

Paulina Giersz