“Pocałunek” Klimta na ruinach

Syryjscy artyści na emigracji, wolni od cenzury, wykorzystują nowoczesne technologie, by tworzyć i udostępniać swoje prace.

Projekt Freedom Graffiti (Graffiti Wolności) to jedna z cyfrowych prac Tammama Azzama, który naniósł obraz „Pocałunek” Gustava Klimta na zdjęcie przedstawiające miejsce po wybuchu bomby. Po publikacji na Facebooku w zaledwie dwie godziny polubiło to ponad dwadzieścia tysięcy użytkowników. Krążące w internecie zdjęcie zapiera dech w piersiach, kontrastując symbol miłości z wojenną rzeczywistością w muralu na kruszącej się elewacji.

W sztuce syryjskich artystów zaobserwowano nową tendencję. Ci, którzy opuścili kraj z powodu cenzury, mogą swobodnie działać jako aktywiści. Tworzą, wykorzystując nowoczesną technologię, a coraz bardziej drastyczne warunki życia w rodzimym kraju motywują ich do dalszego działania. W rezultacie sztuka inspirowana politycznie staje się zaangażowanym projektem mającym globalną publiczność.

Rozkwit sztuki syryjskiej nastąpił w pierwszej dekadzie XXI wieku. Powstała wtedy Atassi Gallery (1993 r.), a kontynuację trendu przejęła w 2006 r. Ayyam Gallery. Dziś Ayyam Gallery w Damaszku została przekształcona w miejsce schronienia i okazjonalnie zamieszkania dla artystów. Wielu z nich zostało jednak zmuszonych do ucieczki do bezpieczniejszych dla nich krajów, w tym Zatoki Perskiej, Egiptu i Libanu.

Choć Syryjczycy mają wolny dostęp do internetu zaledwie od 2000 r., stał się on bardzo szybko narzędziem wspierającym ową wolność ekspresji, a dla osób wygnanych – jedynym środkiem komunikacji z tymi, którzy pozostali w kraju.

Technologia odgrywa ogromną rolę w rozwoju sceny artystycznej na Środkowym Wschodzie. Nie tylko pozwala artyście dotrzeć do szerszej widowni, jak miało to miejsce w przypadku Tammam’s ‘Freedom Graffiti,’ ale pozwala również artystom z naszego region zaistnieć dla reszty świata – twierdzi Hisham Samawi, założyciel i dyrektor Ayyam Gallery.

Małgorzata Szwarc

Nazwa projektu: Freedom Graffiti

Zasięg: Syria

Autor: Tammam Azzam

Data: 03/04 2013