Ilu Polaków źle znosi zmianę czasu?

Więcej energii i dłuższe dni czy problemy z koncentracją, sennością i zaburzenia rytmu dobowego? Zmiana czasu wciąż budzi wiele kontrowersji. Jak wynika z badania Huawei CBG Polska ponad 25% Polaków wskazuje na negatywne skutki tej zmiany, z czego ponad 47% ma trudności z przestawieniem godzin snu.

Z kolei 39% Polaków uważa zmianę czasu na letni za korzystną, a 36% nie dostrzega jej wpływu. Czy jedna godzina różnicy naprawdę może wpłynąć na nasze zdrowie i samopoczucie?

Nieodpowiednia ilość i jakość snu to problem, z którym Polacy mierzą się ustawicznie. Według raportu IKEA średnia długość snu w Polsce wynosi 6 godzin i 45 minut, choć  sami badani chcieliby spać 7 godzin 55 minut. Wartość uznawana za optymalną wynosi natomiast między 7 a 9 godzin.

Kiedy śpimy gorzej?

Według badania Huawei CBG Polska, głównym czynnikiem negatywnie wpływającym na sen jest stres, co wskazuje 42% kobiet i 34% mężczyzn. Do innych czynników zaburzających nocny odpoczynek należą problemy zdrowotne i złe nawyki przed snem (po 33%), problemy rodzinne (27%), problemy finansowe lub zawodowe oraz nadmiar światła lub hałasu z otoczenia, które dotykają 25% badanych.

Osoby, które odczuwają negatywny wpływ zmiany czasu, najczęściej wskazują problem z przestawieniem godzin snu (ponad 47%), trudności z zasypianiem (41%), senność w ciągu dnia (40%), gorsze samopoczucie (35%) oraz problemy z koncentracją (22%). Proces adaptacji do nowego rytmu niestety bywa czasochłonny – 17% badanych potrzebuje na to 1–3 dni, a 33% 4–7 dni.

Sposoby na szybszą adaptację

Jak wskazują eksperci, nieregularny rytm snu może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, zwiększając m.in. ryzyko zaburzeń sercowo-naczyniowych. W tym kontekście zmiana czasu może dodatkowo zaburzać codzienną rutynę wielu osób. Jak temu zaradzić?

– Regularne pory wstawania odgrywają kluczową rolę w naszym zdrowiu psychicznym i fizycznym. […] Osoby, które martwią się, że zmiana czasu może […] wpłynąć na jakość ich snu, mogą na tydzień lub kilka dni przed przestawieniem zegarków zacząć chodzić spać o 30 minut wcześniej niż zwykle i wstawać o tyle samo wcześniej. […]

Po przestawieniu zegarków dobrze jest za to przez kilka kolejnych poranków korzystać z naturalnego światła słonecznego – im dłużej, tym lepiej. Dzięki temu szybciej dostosujemy nasz rytm okołodobowy, a wieczorem łatwiej będzie nam zasnąć – mówi Mateusz Majchrzak, psycholog i psychoterapeuta specjalizujący się w terapii bezsenności, członek Polskiego Towarzystwa Badań Nad Snem.

Szansa na lepsze samopoczucie

Zwolennicy zmiany czasu podkreślają jej pozytywne aspekty, takie jak dłuższy dzień i większa ilość światła słonecznego. To wszystko wpływa na lepsze samopoczucie i zachęca do aktywności na świeżym powietrzu. Większa ekspozycja na światło dzienne może także wspierać regulację rytmu dnia, co ma kluczowe znaczenie dla jakości snu. 

– Światło dzienne jest najważniejszym regulatorem naszego rytmu okołodobowego. Gdy dociera do siatkówki oka, sygnał przesyłany nerwem wzrokowym trafia do jąder nadskrzyżowaniowych, które sterują naszym wewnętrznym zegarem. Dzięki temu organizm rozpoznaje początek dnia i zaczyna wydzielać odpowiednie hormony, takie jak kortyzol, który rano wspiera naszą aktywność. Dlatego poranne spacery, nawet 20-minutowe, są doskonałym sposobem na regulację rytmu okołodobowego i poprawę jakości snu. […] Każda dodatkowa godzina spędzona na świeżym powietrzu obniża ryzyko wystąpienia depresji – mówi Mateusz Majchrzak.

Niezależnie od opinii na temat zmiany czasu, warto dbać o higienę snu, stosując sprawdzone metody, takie jak unikanie ekranów przed snem, zachowanie regularności godzin zasypiania i budzenia się oraz odpowiednie warunki w sypialni. Dzięki temu zarówno wiosenna zmiana czasu, jak i codzienne wyzwania wpływające na jakość snu będą miały mniejszy wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie.

oprac. Karolina Sendal