Pogotowie archiwalne

Pogotowie Archiwalne to prowadzony od czerwca 2007r. program Fundacji Ośrodka KARTA na rzecz ochrony unikalnych zbiorów archiwalnych w ramach ruchu archiwów społecznych. Aby zapobiec zniszczeniu wiele cennych, nierozpoznanych świadectw historycznych, organizacja zbiera archiwalia historii najnowszej (od początku XX wieku do roku 1989) od wszystkich tych, którzy już ich nie potrzebują lub chcą się nimi podzielić.

W ramach Pogotowia zbierane są wszelkie sygnały z dowolnego miejsca w Polsce dotyczące zagrożonych zbiorów archiwalnych: prywatnych, środowiskowych o nieznanym pochodzeniu – związanych z okresem do 1989 r.

Pogotowie Archiwalne ma ocalić od zniszczenia stare dokumenty przy minimalnym zaangażowaniu darczyńców. Odebrane materiały są opracowywane i włączane do zasobu Archiwum Ośrodka KARTA. W zależności od okresu, którego dotyczą, stają się integralną częścią Archiwum Wschodniego, przechowującego materiały z lat 1901-1956, bądź Archiwum Opozycji, które zajmuje się dokumentacją powstałą po 1956 roku. Osoby, które nie chcą rozstawać się ze swoimi archiwami, a uważają, że znajdują się w posiadaniu rzeczy godnych uwagi, mogą podzielić się z Ośrodkiem KARTA swoimi zbiorami. W takim przypadku zdjęcia i dokumenty są digitalizowane i zwracane właścicielom.

Organizacja gwarantuje odbiór i transport archiwum, jego uporządkowanie i skatalogowanie, a także zabezpieczenie i upowszechnianie wszystkim zainteresowanym w ogólnodostępnej czytelni. KARTA daje również statutową gwarancję wieczystego przechowywania zbiorów. Pod adresem www.pogotowiearchiwalne.pl działa strona internetowa programu.

Swą nazwę program zawdzięcza sposobowi funkcjonowania. Specjalnie zakupiony przez Ośrodek KARTA samochód (dofinansowany przez PZU SA i DaimlerChrysler) dojeżdża na wezwanie osób, które zgłosiły chęć przekazania swoich zbiorów. Mogą to być fotografie, listy, dokumenty urzędowe, kroniki, pamiętniki, spisane wspomnienia, wycinki prasowe, stare plakaty i ulotki, gazetki ścienne, a nawet zeszyty szkolne.

Partnerem akcji jest Dom Spotkań z Historią, który działa na bazie zasobów źródłowych Ośrodka KARTA i ściśle z nim współpracuje. Ośrodek KARTA od 25 lat zajmuje się dokumentacją i upowszechnianiem historii najnowszej Polski i Europy Wschodniej.
M. Czerepak