Ostatnia szansa na wakacje od codzienności

Zbliża się długi sierpniowy weekend. Dla wielu osób będzie ostatnią okazją, by w letniej aurze odpocząć od pracy i codzienności, zregenerować się psychicznie i fizycznie. Tymczasem samotni seniorzy takiej urlopowej możliwości na odmianę nie mają. Samotni, schorowani, marzą po prostu o wyjściu z mieszkania i chwili wytchnienia od monotonii czterech ścian. Pomaga im w tym udział w akcji „Wakacje jednego dnia”, w ramach której do końca sierpnia każdy może ufundować seniorom regeneracyjny dzień poza domem.

Według badania SW Research „Me-Time, czas wolny Polaków”¹ z 2023 r., aż 79% respondentów deklaruje, że regularny czas dla siebie jest bardzo ważny. Urlop temu sprzyja, zaś dodatkowo, jak ilustrują dane z badania „Urlopowe zwyczaje Polaków – lato 2023”², 23% rodaków ceni wakacyjne odcięcie od obowiązków i pracy. Powszechnie wiadomo, że odpoczynek i możliwość zmiany otoczenia sprzyjają regeneracji fizycznej i psychicznej. Takiej szansy, by wakacyjnym wyjazdem zadbać o siebie i uciec rutynie, nie mają samotni seniorzy po 80. roku życia. Zamknięci w czterech ścianach z powodu chorób, ograniczeń ruchowych czy obaw przed samodzielnym wyjściem, nie mają okazji na odmianę od swojej codzienności.

Jak wynika z danych GUS z 2021 roku w blisko 38 milionowej Polsce ponad 4% osób ma więcej niż 80 lat i to ich często dotyka problem trudności z wyjściem z domu. Wyniki tegorocznego badania Stowarzyszenia mali bracia Ubogich³ wskazują, że 62% osób w wieku 80+ zmaga z poczuciem izolacji, zaś ponad 12% w ogóle nie opuszcza mieszkania, deklarując, że po prostu nie ma na to sił. Fizycznych i psychicznych. Co dodaje sił? Towarzystwo bliskich, wspólne spędzanie czasu, odmiana od codzienności i zdobywanie nowych wrażeń.

O tym opowiada pan Ryszard, który w 1944 roku podczas wojny stracił wzrok, mając zaledwie 8 lat. Nie było mu łatwo odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Uczył się i poznawał świat innymi zmysłami. Skończył szkołę masażu, który stał się jego pasją. W 1964 roku przyjechał do Łodzi, ożenił się, wspólnie z żoną muzykowali – ona przepięknie śpiewała, on grał na akordeonie. Gdy dwa lata temu zmarła, pan Ryszard bardzo to przeżył. Marzy o wycieczce do Krakowa, który przypomina mu o wakacjach z ukochaną żoną. Wspomina Planty, muzykę ulicznych grajków i uliczne miniatury zabytkowych budowli, które można dotykać i mieć wyobrażenie, jak wyglądają. Marzy o odmianie, odpoczynku od czterech ścian i od ciszy.

Jak podkreśla dr Marlena Stradomska, psycholog i suicydolog z Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, wakacje to ważny czas na odmianę i odpoczynek potrzebne każdemu: – Istotne jest, aby osoba w każdym wieku miała dosłownie parę dni na to, aby oderwać się od tego, co jest znane i czasem zbyt rutynowe. To szczególnie cenne dla osób z niepełnosprawnościami, ponieważ w wielu przypadkach te osoby są zagrożone wykluczeniem społecznym. Przez aspekty związane niepełnosprawnością wiele osób może odczuwać żal, smutek czy brak pogodzenia się z tym stanem rzeczy. Dobrze jest móc w sposób konstruktywny poradzić sobie nawet z tak trudnymi myślami, które często wiążą się z zaburzeniami depresyjnymi, lękowymi itd. Niewątpliwie wakacyjny czas to okazja do czerpania radości z rzeczy innych niż zazwyczaj i zdobywania nowych doświadczeń. Zaliczyć można do nich takie aspekty jak smakowanie nowych potraw, poznawanie nowych miejsc, ludzi oraz doświadczanie nowych wrażeń – słuchowych, węchowych i dotykowych, co jest szczególnie cenne dla osób z ograniczeniami zmysłów wynikających z wieku, chorób lub ociemniałych czy głuchych. Takie nowe wrażenia, choć dla osoby w młodym wieku są naturalne, seniorowi mogą przywrócić zainteresowanie życiem. Wakacje mogą przyczynić się do zaszczepiania nadziei na lepsze jutro – tłumaczy psycholog.

O tym, jak ważna dla seniorów jest wakacyjna odmiana opowiada również Joanna Mielczarek, Dyrektor Stowarzyszenia mali bracia Ubogich, które od ponad 20 lat zajmuje się leczeniem samotności seniorów w Polsce. – Wiemy, że tak jak lekarstwem na samotność jest obecność drugiego człowieka, tak remedium na rutynę jest zmiana. Dni samotnych seniorów są takie same, przewidywalne i monotonne. Co tym bardziej doskwiera i sprzyja pogorszeniu zdrowia psychicznego i fizycznego, gdy spędza się je wśród czterech ścian – tłumaczy Joanna Mielczarek. – Dlatego nasza akcja „Wakacje jednego dnia” jest tak ważna. Nie tylko pozwala seniorce czy seniorowi wyjść z domu, lecz również dostarcza nowych wrażeń i doświadczeń. Pogłębia też przyjacielską relację senior-wolontariusz, a przecież nic tak nie zbliża, jak wspólne przeżycia i planowanie atrakcji. Obserwujemy, jak bardzo taki dzień urlopu poprawia seniorom samopoczucie i to nie tylko w dniu wyjazdu. Jest świętem, na które się czeka i potem wspomina przez cały rok. Takie wakacje to często zwykłe wyjście do ogrodu botanicznego, bo takie bliskie destynacje, to są marzenia seniorów – dodaje Mielczarek.

Samotni seniorzy, żeby spełnić swoje wakacyjne marzenia potrzebują wsparcia drugiej osoby, która zapewni im bezpieczeństwo nie tylko fizyczne, lecz także emocjonalne. Takimi osobami są wolontariuszki i wolontariusze ze Stowarzyszenia mali bracia Ubogich, którzy przez cały rok wspierają seniorów w ramach Programu „Obecność”, dbając o ich zdrowie i samopoczucie. Stowarzyszenie troszczy się o ponad 700 osób z 12 miast Polski. Latem, w ramach akcji „Wakacje jednego dnia”, wolontariusze zabierają swoich podopiecznych na bliskie wycieczki, by zapewnić odmianę od codzienności, nowe wrażenia i odrobinę ruchu. Dlatego zespół Stowarzyszenia zachęca, żeby wesprzeć akcję. Aby to zrobić, wystarczy wejść na stronę http://www.malibracia.org.pl/wakacje i ufundować całodniowe wakacje polskim seniorom lub dołączyć do grona nowych wolontariuszy, którzy będą angażować się w długofalowy wolontariat towarzyszący.

Szczegóły akcji „Wakacje jednego dnia” można znaleźć na stronie: www.malibracia.org.pl/wakacje

¹ Badanie „Me-Time, czas wolny Polaków”, SW Research, 2023 r.
² Badanie „Urlopowe zwyczaje Polaków – lato 2023” zrealizowane przez serwis Prezentmarzeń, czerwiec 2023.
³ Raport „Samotność wśród osób 80+”, Pollster dla Stowarzyszenia mali bracia Ubogich, marzec 2023.