Jak wytresować słonia?

Świat cyrkowych pokazów i sztuczek skrywa wiele mrocznych sekretów. Niewielu widzów podziwiających tresowane słonie ma świadomość okrucieństwa, z jakim są one traktowane nie tylko za kulisami, ale także w trakcie cyrkowych widowisk.

W 2009 roku amerykański oddział PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) na własną rękę przeprowadził śledztwo, podczas którego grupa pracowników organizacji obserwowała i rejestrowała kamerą tresurę słoni w jednym z największych cyrków świata – Ringling Brothers Circus.

Wyniki dochodzenia były przerażające. Na wykonanych z ukrycia nagraniach można zobaczyć m.in. treserów bijących słonie po głowach i kończynach za pomocą skórzanych pejczy i ostro zakończonych kijów. Słonie były także poddawane przemocy psychicznej, polegającej na długotrwałym zamknięciu w niewielkich pomieszczeniach.

Aby zdemaskować okrutne praktyki stosowane podczas tresury słoni, PETA przeprowadziła długofalową i wielopłaszczyznową kampanię, której głównym celem jest zachęcanie do bojkotu cyrkowych widowisk. W tym roku agencja Y&R zrealizowała jej dwie kolejne odsłony: kwietniową akcję „How to Train an Elephant“ („Jak wytresować słonia“) oraz czerwcową „The Saddest Show On Earth“ („Najsmutniejsze widowisko świata“).

Akcja „How to Train an Elephant“ to praktyczny poradnik poświęcony tresurze słoni. Kolorowe ulotki ze wskazówkami dotyczącymi m.in. nauki malowania obrazów pojawiły się w amerykańskich sklepach zoologicznych. „Wystarczy odrobina okrucieństwa, aby twój słoń został Picassem. Potrzebne będą łańcuchy, skórzany pejcz oraz brak duszy.“ głosi poradnik. Dopisany drobnym druczkiem komentarz brzmi: „Ty masz duszę. Podobnie jak cyrkowe słonie. Jednak za każdym razem, gdy są poddawane tresurze, ich dusza cierpi. Pomóż im. Zbojkotuj cyrki.“ Zaadresowanie akcji do klientów sklepów zoologicznych ma na celu zaangażowanie w kampanię osób, którym zależy na właściwym traktowaniu zwierząt.

Odsłona „The Saddest Show On Earth“ również namawia do bojkotu cyrkowych przedstawień. Plakaty imitujące afisze reklamowe cyrku Ringlinga opatrzono hasłem „Welcome to the saddest show on earth. Boycott Ringling. Help stop the abuse.“ („Oto najsmutniejsze widowisko świata. Zbojkotuj cyrk Ringlinga. Pomóż zatrzymać przemoc.“) Jury festiwalu w Cannes przyznało twórcom tej kreacji Brązowego Lwa w kategorii Outdoor.

Słonie to inteligentne i przyjazne z natury zwierzęta, jednak wyrwane ze swojego naturalnego środowiska stają się nerwowe i agresywne. Przemoc i złe warunki, w których żyją, negatywnie wpływają na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. Bojkot pokazów cyrkowych to nie tylko rezygnacja z rozrywki, ale przede wszystkim sprzeciw wobec okrutnych praktyk stosowanych wobec słoni, który może doprowadzić do poprawy traktowania zwierząt tresowanych.

Kampania wyróżnia się na tle innych akcji realizowanych przez PETA. Jej amerykański oddział bardzo chętnie sięga po kontrowersyjne środki perswazji, takie jak seks i religia. Tym razem twórcy odwołują się nie do cielesnej natury odbiorcy, ale do jego sumienia i poczucia odpowedzialności.
K. Kondracka