Uwaga, zjawa na drodze

Spokojna ulica w kanadyjskim Vancouver. Nic nie zapowiada nadchodzącego dramatu. Nagle mała dziewczynka wyskakuje za piłką prosto przed maskę pędzącego samochodu. Kierowca jedzie zbyt szybko, już wie, że nie zdąży wyhamować. Za chwile zdarzy się tragedia. Samochód hamując z piskiem opon przejeżdża po miejscu, gdzie dziecko przecięło mu drogę. Nic się jednak nie wydarzyło, zalega cisza. Ani śladu po dziewczynce.

Czyżby zdarzył się cud? A może dziecko biegnące za piłką było tylko duchem? Nic z tych rzeczy. Cała historia mogłaby się wydarzyć w ramach kampanii stworzonej przez BCAA Traffic Safety Foundation (Fundacja Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego) i organizację Preventable (dosł. Możliwe do uniknięcia). Na jednej z ulic Vancouver, położonej blisko szkoły podstawowej, Kanadyjczycy stworzyli nietypową instalację. Grafika umieszczona na jezdni z daleka wygląda jak plama, jednak widziana oczami kierowcy nadjeżdżającego pojazdu zaczyna formować się w postać małej dziewczynki biegnącej za piłką. Im szybciej porusza się samochód tym gwałtowniej płaski obrazek przeistacza się w trójwymiarowe dziecko „wyskakujące” z asfaltu przed oczami kierującego. Umieszczony nieopodal znak karci i tak przerażonego już odbiorcę – „Prawdopodobnie nie oczekiwałeś dziecka przebiegającego przez ulicę”.

Prawdopodobnie nie, i tutaj leży problem. Akcja została zainicjowana jesienią 2010 aby uświadomić kierowcom, że w związku z rozpoczęciem roku szkolnego na ulicach, szczególnie położonych w sąsiedztwie placówek edukacyjnych, mogą częściej pojawiać się dzieci. Według danych statystycznych najwięcej wypadków z udziałem małych pieszych ma miejsce właśnie w październiku i listopadzie, na dodatek największa liczba zanotowanych przypadków uszkodzenia ciała lub śmierci ma miejsce podczas przebiegania przez ulice. Cel twórców akcji – kanadyjskich organizacji pozarządowych we współpracy ze służbami miejskimi, jest więc z całą pewnością słuszny, jednak użyte środki budzą pewne kontrowersje.

Pojawia się pytanie czy pojawiająca się znienacka przed kierowcą wirtualna dziewczynka nie spowoduje efektu odwrotnego niż zamierzony – zdezorientowany i przestraszony kierowca może stracić kontrolę nad samochodem i spowodować wypadek. Twórcy bronią się przed takimi oskarżeniami dowodząc, że efekt 3D pojawia się w momencie, kiedy pojazd znajduje się w odległości około 30 metrów, co powinno pozostawić czas na reakcję jeśli porusza się z dozwoloną prędkością. David Duane z BCAA Traffic Safety Foundation zwraca również uwagę na fakt, że obraz jest statyczny i „jeśli kierowca nie potrafi odpowiednio na niego zareagować, nie powinien móc zasiadać za kierownicą”.

To wszystko prawda, skąd jednak wzięło się założenie, że wszyscy posiadacze prawa jazdy zasługują na przyznane im uprawnienia i, co więcej, poruszają się zawsze z prędkością umożliwiającą drogę hamowania mniejszą niż 30 metrów? Gdyby tak było, wymyślona przez Kanadyjczyków akcja nie miałaby sensu bo i tak wszyscy jeździliby ostrożnie.

Wątpliwości w kwestii efektów kampanii ma również Dorota Bąk-Gajda, psycholog transportu z Instytutu Transportu Samochodowego: – Nie znane mi są dane czy przeprowadzono badania jak obrazy na jezdni będą wpływać na zachowanie kierowców. Można przypuszczać, że taki obraz prawdopodobnie całkowicie zaabsorbuje kierowcę, który może gwałtownie hamować i uważnie przypatrywać się tylko postaci namalowanej na drodze. Skupienie uwagi tylko na jednym szczególe ruchu drogowego może powodować nie dostrzeżenie innych zagrożeń. Sądzę, że po jakimś czasie kierowcy mogą także przywyknąć do obrazów na jezdni i mogą w ogóle przestać na nie reagować.

Grafika 3D pojawiła się na ulicy jedynie na tydzień, a całe przedsięwzięcie miało charakter eksperymentu, jeśli jednak odbiorcy zamiast zwalniać zaczną z czasem ignorować małe dziewczynki goniące za piłką, to efekty takiej zmiany postaw mogą być tragiczne.
P.Lenarczyk