O strukturze wolontariatu pracowniczego w Polsce, o kluczowych czynnikach branych pod uwagę przy wdrażaniu i rozwijaniu wolontariatu pracowniczego, sposobach zarządzania programami, korzyściach, jakie przynoszą oraz o trendach i kierunkach rozwoju, 18 września w Warszawie dyskutowali uczestnicy seminarium zorganizowanego przez Stowarzyszenie Centrum Wolontariatu.

Jednym z kierunków, w którym rozwija się wolontariat pracowniczy w Polsce – mówił podczas spotkania Dariusz Pietrowski, prezes Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu w Warszawie – to w mojej opinii między innymi podjęcie tej formy aktywności przez sektor instytucji publicznych, a być może i NGO. Nikt nigdzie nie zastrzegł, że projekty wolontariackie mogą realizować tylko wolontariusze z korporacji. Jeśli grupa pracowników np. urzędu wojewódzkiego ma pomysł i chce podjąć się działań społecznych – chwała im za to. To też jest wolontariat pracowniczy: zarówno akcyjny jak i kompetencyjny.  A jeśli mogą to robić wolontariusze – urzędnicy, to dlaczego nie pracownicy NGO…?  Ta forma pracy społecznej naprawdę dostępna jest dla każdego.

Seminarium, w którym uczestniczyli pracodawcy realizujący działania wolontariatu pracowniczego miało na celu prezentację najnowszych badań przeprowadzonych na zlecenie Stowarzyszenia Centrum Wolontariatu pod koniec 2012 roku w największych polskich firmach. Diagnozą objęte zostały trzy grupy: osoby decydujące w firmach o kształcie polityki społecznej, pracownicy oraz beneficjenci, czyli odbiorcy działań społecznych firm. Ankietowane były zarówno firmy, które realizują już działania wolontariatu pracowniczego, jak i przedsiębiorstwa, które takich programów nie wdrożyły.

Wyniki badań pokazują jednoznacznie, że mamy w Polsce do czynienia z tendencją rozwojową wolontariatu pracowniczego widoczną zarówno w zwiększeniu liczby wdrożonych programów (z 2% w 2008 do ok. 6% w 2012) jak i we wzroście kojarzenia pojęcia wśród decydentów z firm (wzrost o 30 punktów procentowych). Zmieniły się też motywacje wdrażania programów oraz świadomość ograniczeń i barier wskazujące na bardziej przemyślane i długofalowe podejście do planowania tego typu działań. Jest to szczególnie ważne w kontekście budowania przez firmy kapitału społecznego, na który to aspekt zwrócił w swoim komentarzu do badań Filip Pazderski z Instytutu Spraw Publicznych.  

Ważnym wątkiem związanym z budowaniem kapitału społecznego była podjęta w panelu dyskusyjnym kwestia wolontariatu wiedzy. Program wolontariatu pracowniczego w Orange Polska, w którym każdego roku uczestniczy ponad 2000 osób, opiera się głównie na tak zwanym wolontariacie kompetencji – na pytanie Kazimierza Żurka z Magazynu THINKTANK odpowiadała Ewa Krupa, dyrektor Fundacji Orange. Oznacza to, że pracownicy w działaniach społecznych wykorzystują swoje kompetencje i doświadczenie zawodowe – na przykład uczą dzieci, jak bezpiecznie korzystać z Internetu i pomagają osobom starszym w nauce obsługi komputera. Sami również rozwijają umiejętność współpracy, zarządzania projektem, uczą się odpowiedzialności, a także empatii. Dzięki zaangażowaniu wolontariusze mogą realizować osobiste aspiracje, stawiać sobie wyzwania i im sprostać, a firma zyskuje zmotywowanych pracowników oraz buduje płaszczyznę dobrych relacji z otoczeniem.

Wszyscy paneliści zgodzili się, ze wolontariat polegający na dzieleniu się wiedzą np. poprzez realizację szkoleń, prowadzenie konsultacji czy doradztwo nie jest jednak dla każdego. Pracownicy firm angażując się w wolontariat często szukają właśnie odskoczni od codziennych obowiązków. Agnieszka Krajnik, koordynator ds. społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa, która na co dzień zajmuje się m.in. komunikacją i employer brandingiem firmy Provident przyznała, że sama po pracy woli chwycić za pędzel
i malować ściany. Nie zmienia to jednak faktu, że realizując projekty wolontariackie widzi jak podnosi się własne kompetencje: Wolontariat to przede wszystkim nauka zarządzania projektem w pigułce – odwoływała się do swoich doświadczeń Agnieszka Krajnik. To świetny sposób, żeby wzmocnić takie umiejętności jak zarządzanie zespołem, praca w grupie i to często pod presją czasu. Wolontariat realizujemy w weekend i jeśli są to prace remontowe w szkole, to musimy zdążyć ze wszystkim tak, żeby dzieci mogły od poniedziałku uczyć się w świeżo odmalowanej sali. Wolontariat wyłania naturalnych liderów. To również najlepszy sposób na integrację zespołu.

Wolontariat to również inne korzyści. Badania wskazują, że największe z nich to wpływ, jaki mają tego typu działania na postrzeganie firmy wśród jej pracowników, integracja zespołu, zwiększenie zadowolenia z pracy, zaangażowania i motywacji. Dodatkowo, jak zauważył Krzysztof Kaczmar, prezes Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy, wolontariat to również okazja aby zobaczyć świat, z którym pracownicy korporacji nie mają na co dzień styczności.

Raport z II Ogólnopolskich Badań Wolontariatu Pracowniczego dostępny jest do pobrania w wersji PDF na stronie www.bibliotekawolontariatu.pl.